Bebeklikten Ergenliğe Sosyal ve Duygusal Gelişim

Çocuklar kendilerine has bir hızda olgunlaşır ve gelişir. Ancak yine de gelişimin, belirli yaş aralıklarında gerçekleşmesini beklediğimiz aşamaları vardır. Hangi yaş aralıklarında hangi sosyal-duygusal gelişimler gerçekleşir?

Bebekler

2 aylık

• Size bakarak gülümser.

• İhtiyaçlarının karşılanması için ağlar.

• Ellerini, parmaklarını emerek kendisini sakinleştirebilir.

4 aylık

• Nesnelerle oynamayı sever.

• Oyun oynamayı bırakınca ağlar.

• Yüz ifadelerinizi taklit eder.

6 aylık

• Tanıdık ve yabancı insanları ayırt etmeye başlar.

• Ağlayarak, gülerek, gülümseyerek size karşılık verir.

• Aynada kendini izlemeyi sever.

9 aylık

• Yabancılardan korkmaya başlayabilir.

• Bazı oyuncakları daha çok sevmeye başlayabilir. Oyuncak tercihleri oluşur.

• Yakınlarında tanıdık yüzler olmayınca ağlayabilir.

12 aylık

• Tanıdığı insanlarla oynadığı favori oyunları vardır.

• İletişimi daha interaktiftir. Size oynamak istediği oyuncağı verir, ilginizi çekmek için sesler çıkarır.

• Karşılıklı oynanan oyunları sever.

18-24 aylık

• Bağımsızlık ve iletişim ihtiyaçları artar. Öfke nöbetleri yaşayabilir.

• Yetişkinleri ya da diğer çocukların yaptıklarını taklit ederek oyunlar oynamaya başlar.

• Çocuklarla beraber olmayı sever. Ancak beraber oynamak (işbirlikçi oyun) yerine yan yana oynamayı (paralel oyun) tercih ederler.

Okul Öncesi

3-4 yaş

• Pek çok duyguyu yaşayabilir ve ifade edebilir. (Hayal kırıklığı, şaşırma, kızma, mutluluk..)

• Taklit oyunları oynamayı sever. Ancak gerçek ve oyunu karıştırabilir.

• İlgili ve heyecanlıdır.

• Başka çocuklarla oyun oynar. Sizden daha kolay ayrılır.

• İstedikleri olmadığında ya da planlarda değişiklik olduğunda öfke krizi geçirmeye devam edebilir.

5-6 yaş

• Kız ya da erkek olduğunun farkındadır ve genellikle kendi cinsiyetindeki oyun arkadaşlarını tercih eder.

• Çocuklarla oynamayı çok sever. Daha bağımsız ve konuşkandır.

• Bazen sınırları zorlasa da genellikle uyumludur ve yardımcı olmayı sever.

• Utanma duygusunu anlamaya başlar.

Okul Dönemi

7-8 yaş

• İnsanların farklı bakış açıları olabileceğini daha iyi anlar.

• Arkadaşları ve onlarla yaşadığı problemler hakkında şikayet edebilir.

• Doğru bir şekilde davranmayı ister. Ancak bazen yönergeleri dinlemekte zorlanır.

• Duygularını sözlü olarak ifade etmeye çalışır. Çok kızgın olduğunda düşünmeden saldırgan davranabilir.

9-10 Yaş

• Arkadaş grupları sırlarını ve şakalarını paylaştıkları az sayıdaki yakın arkadaşlardan oluşur

• Kendi kimliğini oluşturmaya başlar. Aileden, aile içi diyaloglardan uzaklaşmaya başlayabilir.

• Sevgi dolu ve meraklıdır. Ancak bazen kavgacı ve kaba davranabilir.

Ergenlik

11-15 Yaş

• Daha mantıklı düşünmeye başlar.

• İçe dönüktür. Yalnız kalmayı ister. Zaman zaman huysuz davranabilir.

• Arkadaşlarının fikirlerine çok fazla önem verir.

• Kendi tarzını, kişiliğini bulmak için farklı tarzlar, stiller deneyebilir.

16-18 Yaş

• Bağımsız olmak ister. Sizden duygusal olarak uzaklaşabilir.

• Kendi güçlü ve zayıf yanlarını bulmaya odaklanabilir. Bu onu daha dürtüsel, huysuz, ben-merkezci yapabilir.

• Başarılarından gurur duyar.

• Romantik ilişkiler kurabilir. Arkadaşlarıyla daha çok vakit geçirir.

Kaynak: Haluk Yavuzer, Çocuğunuzun ilk 6 Yılı

Haluk Yavuzer, Okul Çağı Çocuğu

Haluk Yavuzer, Gençliği Anlamak